Hộ kinh doanh cá thể có cần hóa đơn đầu vào không?

Hóa đơn đầu vào trong kinh doanh luôn là bằng chứng xác thực cho nguồn hàng và chứng minh doanh thu của cá nhân, tổ chức. Tuy nhiên, Hộ kinh doanh cá thể có cần hóa đơn đầu vào không? luôn là vấn đề được nhiều người quan tâm. Chính vì vậy, bài viết này mình sẽ giúp các bạn có câu trả lời chi tiết nhất cho câu hỏi trên.

1. Thế nào là hộ kinh doanh cá thể?

Theo quy định tại điều 49 Nghị định 43/2010/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp thì hộ kinh doanh cá thể được quy định như sau:

• Hộ kinh doanh do một cá nhân là công dân Việt Nam hoặc một nhóm người hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm, sử dụng không quá mười lao động, không có con dấu và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh.
• Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề có điều kiện. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương.
• Hộ kinh doanh có sử dụng thường xuyên hơn mười lao động phải chuyển đổi sang hoạt động theo hình thức doanh nghiệp.

2. Hóa đơn đầu vào là gì?

Hiện nay, khi giao dịch mua vào hàng hóa, dịch vụ thì pháp luật quy định cá nhân, tổ chức cần có hóa đơn hoặc chứng từ hợp lệ để chứng minh nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa rõ ràng, không phải hàng nhái, hàng giả, hàng buôn lậu và giúp cơ quan nhà nước quản lý về thuế để ngăn chặn việc trốn thuế, gian lận thuế. Hóa đơn đầu vào gồm có nhiều loại như hóa đơn giá trị gia tăng, hóa đơn bán hàng hay còn gọi hóa đơn trực tiếp, chứng từ thu tiền, …. do cá nhân, tổ chức kinh doanh đã được thành lập hợp pháp đặt in, đăng ký khởi tạo với cục Thuế phát hành hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn giấy.

Theo quy định pháp luật hiện nay có các loại hóa đơn khi kinh doanh hàng hóa, cung ứng dịch vụ gồm:

• Hóa đơn giá trị gia tăng

Hóa đơn giá trị gia tăng là loại hóa đơn mà các cá nhân, tổ chức khi kinh doanh hàng hóa, cung ứng dịch vụ trong nước, hoạt động vận tải trong và ngoài nước, xuất khẩu hoặc xuất vào khu phi thuế quan thực hiện việc kê khai về tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ

Hóa đơn bán hàng là loại hóa đơn mà các cá nhân, tổ chức khi kinh doanh hàng hóa, cung ứng dịch vụ trong nước, xuất khẩu hoặc xuất vào khu phi thuế quan hàng hóa hoặc dịch vụ, kinh doanh hàng hóa trong khu phi thuế quan thực hiện kê khai, tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp.

• Một số loại hóa đơn khác: tem phiếu thu tiền, thẻ, các loại vé, phiếu thu tiền cước vận chuyển hàng không; chứng từ thu phí,….

3. Hộ kinh doanh cá thể có cần hóa đơn đầu vào không?

Theo quy định, đối với hóa đơn đầu ra, hộ kinh doanh cá thể không được xuất hóa đơn giá trị gia tăng đầu ra mà chỉ được xuất hóa đơn bán hàng, tuy nhiên, đối với hóa đơn đầu vào của hộ kinh doanh cá thể không có hạn chế loại hóa đơn được sử dụng khi nhập hàng hóa, dịch vụ. Dựa vào các quy định pháp luật hiện hành, việc hộ kinh doanh cá thể nhập/mua vào hàng hóa, dịch vụ thì bắt buộc phải có hóa đơn, trừ các trường hợp sau đây:

• Thứ nhất, hộ kinh doanh cá thể không cần hóa đơn nhưng sẽ phải lập Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ mua vào nếu thực hiện mua hàng hóa với các mặt hàng là nông sản, thủy hải sản của người đánh bắt trực tiếp, người nuôi dưỡng, sản xuất trực tiếp bán ra; là sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm bằng vật liệu tự nhiên (đay, cói, tre, mây, vỏ cây dừng, sọ quả dừa, rơm, lá,….) hoặc các nguyên liệu khác được tận dụng sử dụng từ sản phẩm nông nghiệp do người sản xuất thủ công không thực hiện trực tiếp kinh doanh bán ra; là các vật liệu đất, đá, cát sỏi do cá nhân, hộ gia đình tự khai thác mà không vi phạm pháp luật về khai thác tài nguyên trực tiếp bán ra; là phế liệu – những sản phẩm hay vật liệu thu lại từ quá trình sản xuất hoặc tiêu dùng để tái sử dụng; là đồ dùng, tài sản hoặc dịch vụ do cá nhân, hộ gia đình không kinh doanh trực tiếp bán ra; là hàng hóa, dịch vụ của cá nhân, hộ gia đình thực hiện kinh doanh có mức doanh thu một năm dưới 100 triệu đồng (mức doanh thu quy định hiện nay bắt đầu phát sinh thuế giá trị gia tăng).
• Thứ hai, khi bán hàng hóa, dịch vụ mà có giá trị thanh toán nhỏ hơn 200.000 đồng thì không cần lập hóa đơn trừ trường hợp là người nhập/mua hàng hóa, dịch vụ có yêu cầu lập và giao hóa đơn.

Nếu hộ kinh doanh cá thể không có hóa đơn đầu vào, khi cơ quan chức năng kiểm tra hàng hóa về nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng mà hộ kinh doanh không chứng minh được xuất xứ hàng hóa có thể bị xử phạt hành chính. Tại Nghị định 124/2015/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 185/2013/NĐ-CP có quy định về mức xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm liên quan về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa.

Khi hộ kinh doanh cá thể nhập/mua vào hàng hóa mà không có hóa đơn, chứng từ hoặc không chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa thì có thể bị xử phạt từ 200.000 đồng đến 40.000.000 đồng kèm theo các hình thức xử phạt bổ sung như tịch thu hàng hóa – tang vật vi phạm. Ngoài hình phạt chính (phạt tiền) và hình phạt bổ sung thì chủ thể thực hiện hành vi vi phạm có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như: tiêu hủy tang vật, buộc thu hồi tang vật vi phạm để tiêu hủy,…

4. Lời kết

Các hộ kinh doanh cá thể với số lượng lao động ít có thể vẫn chưa quản lý tốt việc nhập/xuất hàng hóa nên không kiểm soát được hóa đơn đầu vào cũng như hóa đơn đầu ra, điều này dẫn đến những sai phạm trong việc thống kê, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh và thậm chí liên quan đến vấn đề pháp lý.

Trong thời buổi công nghệ hiện nay, điều người quản trị cần là một phần mềm quản lý bán hàng có thể hỗ trợ việc nhập/xuất hàng hóa một cách chính xác, quản lý kho hàng một cách tiện lợi và quản lý khách hàng, nhân viên một cách toàn diện. Như vậy, việc kiểm soát hóa đơn sẽ không còn là vấn đề phức tạp, các hộ kinh doanh sẽ có cả thông tin chi tiết được lưu trên hệ thống để đối chiếu, xác thực.

Hy vọng bài viết sẽ cung cấp cho bạn các thông tin hữu ích đối với việc kinh doanh của mình.